kΑΚΟΔΟΞΙΕΣ «ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ»

ΚΑΚΟΔΟΞΙΕΣ

«ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ»

http://exeldim.site40.net/index.html

&

http://www.oodegr.com/oode/genesis/adam6.htm

{Σημ. Η διαχείριση της ΟΟΔΕ δεν υιοθετεί τα γραφόμενα του Νίκου Μαυρομάγουλου

και χαρακτηρίζει το θέμα θεολογούμενο (!)}

Ανέστης Καλλίνικος

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Σε προηγούμενο άρθρο έδειξα ότι η ιδέα των προαδαμιτών είναι αρχαιότατη (Σαβαίοι), υπάρχει στην ραβινική γραμματεία (Halevi-Maimon κ.α.) και το Ισλάμ  και ήρθε στο προσκήνιο τον 17^ο αι. από τον χιλιαστή Isaac La Peyrère. Συνεπώς, νομίζω πως πρέπει να μετριάσουμε την έκπληξή μας απέναντι στην εξελικτική θεωρία και για ένα πρόσθετο λόγο. Οι ίδιοι οι επιστήμονες (εξελικτικοί) δεν βλέπουν κανένα σημείο συνάντησης της επιστήμης και της πίστης, για τον απλό λόγο ότι πρόκειται για δύο διαφορετικούς χώρους αντίληψης του «όντος». Για την επιστήμη αυτός είναι το επιστητό, το σύμπαν, η φύση και για την Εκκλησία το «όντος ον», ο θεός. Θεμελιώδης αρχή στην ορθόδοξη θεολογία, ήδη από την εποχή των καππαδοκών πατέρων είναι η κατηγορηματικά διατυπωμένη οντολογική διάκριση κτιστού-ακτίστου. Αυτή η αρχή μας βοηθάει, αναλογικά σκεπτόμενοι, να εγκαταλείψουμε κάθε συμπλεγματική προσπάθεια εναρμόνισης της δαρβινικής εξέλιξης με την βιβλική δημιουργία, όπως εσχάτως επιχειρείται από τους υπεύθυνους των προαναφερόμενων ιστοσελίδων. Ακόμη και ο όρος «εξελικτική δημιουργία» προϋποθέτει σύνθεση των δύο χώρων, σύνθεση όμως τεκμηριωμένη και αποδεδειγμένη. Με απλά λόγια, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει εναρμόνιση των δύο τρόπων σκέψης, επιστημονικού και θεολογικού. Αυτό όμως δεν ισχύει με κανένα τρόπο, πολύ περισσότερο από την πλευρά των επιστημόνων, για τους εξής απλούς λόγους:

1.Επειδή η επιστήμη δεν αισθάνεται την ανάγκη να θεωρήσει ως δεδομένη την ύπαρξη του θεού ώστε να αποδείξει, όσα αποδεικνύει, ούτε ακόμη βεβαίως περιλαμβάνει στις θεωρίες της κάποιο κεφάλαιο περί θεού ως πρωταρχικό και θεμελιακό για την αιτιολόγηση της όποιας θεωρίας. Με απλά λόγια, οι επιστήμονες ως επιστήμονες αγνοούν τον θεό, επειδή δεν αισθάνονται την ανάγκη του, ούτε περισσότερο θέλουν τον θεό. Είναι τελείως διαφορετικό όταν ο επιστήμονας θέλει και γνωρίζει τον θεό με την πίστη.

2. Επειδή ο ίδιος ο ορισμός της πίστης από τον απ.Παύλο δεν το επιτρέπει: « Ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων»¹. Ο χριστιανός πιστεύει σε αυτό που ελπίζει (ελθέτω η βασιλεία σου) και το θεωρεί ως υφιστάμενο δηλ. πραγματικό και ελέγχει πράγματα τα οποία δεν βλέπονται (π.χ. τα άρρητα ρήματα).

Στο σημείο αυτό θα θέσω μερικά ερωτήματα:

α) Οι δαρβινόπληκτοι που βλέπουν παντού στην Γένεση την εξέλιξη ως απαραίτητη για τον Αδάμ, τα ζώα και τα δέντρα, αναρωτήθηκαν ποτέ ποιάς εξελικτικής διαδικασίας αποτέλεσμα είναι τα δέντρα της ζωής και της γνώσης του καλού και του κακού;

β) Υπάρχει επιστημονική εργασία που να αποδεικνύει την ανάσταση του Χριστού με καθαρά επιστημονική  μεθοδολογία; Το σώμα του Λαζάρου ευρισκόμενο τέσσερις μέρες στον τάφο είχε ήδη προχωρήσει σε σήψη κι όμως αναστήθηκε! Μπορεί κανείς να παρουσιάσει την χημική και βιολογική διεργασία;

γ) Υπάρχει στους ιατρικούς φακέλους περιστατικό ανάλογο  με το αειπάρθενο της Παναγίας;

 Η εξελικτική θεωρία στηρίζεται στην χημεία και την βιολογία κι αυτό σημαίνει πως αυτές οι δυο επιστήμες συνεισφέρουν τα δεδομένα τους για την διατύπωσή της. Πως μπορούν λοιπόν να συμβιβαστούν στην σκέψη των δαρβινόπληκτων τα παραπάνω; Απορρίπτουν τις γενικές επιστημονικές αρχές, αλλά εγκολπώνονται φανατικά τα επιμέρους πορίσματα;

    Αντιγράφω από την ιστοσελίδα του πανεπιστημίου του Berkeley (κατάταξη μέσα στα δέκα καλύτερα της χώρας) των ΗΠΑ:
«Παρανοήσεις σχετικά με την εξέλιξη και τη θρησκεία

Παρανόηση:  Η Εξέλιξη και η θρησκεία είναι ασυμβίβαστες.

ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Λόγω ορισμένων ατόμων και ομάδων που φανατικά δηλώνουν τις πεποιθήσεις τους, είναι εύκολο να σχηματίσει κανείς την εντύπωση ότι η επιστήμη (η οποία περιλαμβάνει την εξέλιξη) και η θρησκεία είναι σε πόλεμο. Ωστόσο, η ιδέα ότι κάποιος πρέπει πάντα να επιλέξει μεταξύ επιστήμης και θρησκείας είναι λάθος. Οι άνθρωποι από πολλές διαφορετικές θρησκείες και επίπεδα της επιστημονικής εμπειρίας δεν βλέπουν καθόλου αντίφαση ανάμεσα στην επιστήμη και τη θρησκεία. Για πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους, η επιστήμη και η θρησκεία απλά ασχολούνται με διαφορετικά επίπεδα. Η Επιστήμη ασχολείται με φυσικές αιτίες για τα φυσικά φαινόμενα, ενώ η θρησκεία ασχολείται με πεποιθήσεις που είναι πέρα ​​από τον φυσικό κόσμο.

Φυσικά, κάποιες θρησκευτικές πεποιθήσεις έρχονται σε αντίθεση με την επιστήμη ρητά (π.χ., η πεποίθηση ότι ο κόσμος και όλη η ζωή στη γη δημιουργήθηκε σε έξι κυριολεκτικές ημέρες έρχεται σε σύγκρουση με την εξελικτική θεωρία). Ωστόσο, οι περισσότεροι θρησκευτικές ομάδες δεν έχουν καμία σύγκρουση με τη θεωρία της εξέλιξης ή άλλα επιστημονικά ευρήματα. Στην πραγματικότητα, πολλοί θρησκευόμενοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και θεολόγων, θεωρούν ότι μια βαθύτερη κατανόηση της φύσης εμπλουτίζει πραγματικά την πίστη τους. Επιπλέον, στην επιστημονική κοινότητα υπάρχουν χιλιάδες επιστήμονες, οι οποίοι είναι ευσεβείς  και επίσης αποδέχονται την εξέλιξη. Για συνοπτικές δηλώσεις από πολλές θρησκευτικές οργανώσεις όσον αφορά την εξέλιξη, δείτε «Φωνές για την Εξέλιξη» στην  ιστοσελίδα NCSE…..

…..Αυτό το παραπλανητικό επιχείρημα βασίζεται στην ιδέα ότι η εξέλιξη και η θρησκεία είναι ουσιαστικά το ίδιο, δεδομένου ότι και οι δύο είναι "συστήματα πεποιθήσεων." Αυτή η ιδέα είναι απλά λάθος. Η αποδοχή θρησκευτικών ιδέών βασίζεται στην πίστη, τη θρησκεία και ασχολείται με θέματα πέρα από τη σφαίρα του φυσικού κόσμου. Η αποδοχή των επιστημονικών ιδεών (όπως η εξέλιξη) βασίζεται σε στοιχεία από το φυσικό κόσμο, και η επιστήμη είναι περιορισμένη στη μελέτη των φαινομένων και διεργασιών του φυσικού κόσμου. Το Ανώτατο Δικαστήριο και άλλες ομοσπονδιακές δικαστικές αποφάσεις διαφοροποιούνται σαφώς από την επιστήμη και τη θρησκεία δεν επιτρέπουν την υπεράσπιση της θρησκευτικής θεωρίας στην επιστήμη (ή στο δημόσιο σχολείο) . Άλλες αποφάσεις έχουν υποστηρίξει συγκεκριμένα το δικαίωμα  η σχολική περιφέρεια να ζητήσει τη διδασκαλία της εξέλιξης»².  

Ακόμη: «Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι από πολλές διαφορετικές θρησκείες και τα επίπεδα της επιστημονικής εμπειρογνωμοσύνης βλέπω καμία αντίφαση σε όλα μεταξύ επιστήμης και θρησκείας. Πολλοί απλά αναγνωρίζουν ότι τα δύο θεσμικά όργανα ασχολούνται με διαφορετικές σφαίρες της ανθρώπινης εμπειρίας. Επιστήμη ερευνά το φυσικό κόσμο, ενώ ασχολείται με τη θρησκεία και την πνευματική υπερφυσικό - ως εκ τούτου, οι δύο μπορούν να είναι συμπληρωματικές. Πολλές θρησκευτικές οργανώσεις έχουν εκδώσει δηλώσεις δηλώνοντας ότι δεν υπάρχει ανάγκη να υφίσταται οποιαδήποτε σύγκρουση ανάμεσα στη θρησκευτική πίστη και την επιστημονική άποψη για την εξέλιξη». ³ 

Για το ίδιο θέμα από την πλευρά της Εκκλησίας ο π.Γεώργιος Μεταλληνός γράφει:
«Τὸ πρόβλημα τῆς σύγκρουσης πίστης καὶ ἐπιστήμης πέρα ἀπὸ τὴ σύγχυση τῶν γνώσεων, ἔχει ὡς αἰτία καὶ τὴν ἰδεολογικοποίηση τῶν δυὸ ὄψεων τῆς γνώσης. Χριστιανικὰ προέκυψε, ἔτσι, μιὰ νοσηρὴ ἀπολογητικὴ (Ἕλληνας καθηγητὴς τῆς Ἀπολογητικῆς προέτεινε πρὶν ἀπὸ χρόνια «μαθηματικὴ ἀπόδειξη περὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ»!). Κάποτε λησμονεῖται ὁ ἀξιωματικὸς λόγος, ὅτι ἡ ἐπιστήμη εἶναι ἐγκλωβισμένη στὰ ὅρια τῆς φθορᾶς καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ὑπερβεῖ τὴ λογικὴ τῆς φθορᾶς. Ἡ ἔπαρση τῶν ἐπιστημόνων (ὁ κ. Κ. Ζουράρις ἔχει πεῖ πολὺ ὀρθά, ὅτι «ἡ ἐπιστήμη εἶναι ὁ παιδισμὸς τῶν ἐνήλικων») ὁδηγεῖ στὸ «θετικισμὸ» καὶ τὸν «οἰκονομισμό», ἀπολυτοποιημένα μεγέθη. Ὀρθόδοξα ὅμως, αὐτὸς ὁ δυαλισμὸς δὲν εἶναι αὐτονόητος. Τίποτε δὲν ἀποκλείει τὴ συνύπαρξη πίστης καὶ ἐπιστήμης, ὅταν ἡ πίστη δὲν εἶναι φαντασιώδης μεταφυσικὴ καὶ ἡ Ἐπιστήμη δὲν νοθεύει τὸ θετικό της χαρακτήρα μὲ τὴ χρήση τῆς μεταφυσικῆς.

Στὴν ἀλληλοκατανόηση ἐπιστήμης καὶ πίστης βοηθᾶ καὶ ἡ σημερινὴ ἐπιστημονικὴ γλώσσα. Ἡ γλώσσα τῆς θεολογίας εἶναι ἀπὸ τὴ φύση της εἰκονολογική, ἀφοῦ εἶναι ἀδύνατη ἡ ταύτιση σημαίνοντος καὶ σημαινόμενου (ἀποφατισμός). Ἡ ἐπιστήμη, ἐξ ἄλλου, (σύγχρονη φυσική) λειτουργεῖ ἀποφατικά: ἀρχὴ τῆς ἀπροσδιοριστίας (ἀποφατισμὸς τῆς ἐπιστήμης). Ἡ ἐπιστροφή, συνεπῶς, στὴν πατερικότητα βοηθᾶ στὴν ὑπέρβαση τῆς σύγκρουσης (βλ. Χρ. Γιανναρᾶ, Περιεχόμενο καὶ ἔργο τῆς Ἀπολογητικῆς σήμερα, Ἀθήνα 1975).

Ἡ ἀναγνώριση τῶν ὁρίων τῶν δυὸ γνώσεων (κτιστοῦ καὶ Ἀκτίστου) καὶ ἡ χρήση τοῦ κατάλληλου γιὰ τὴν καθεμία ἀπὸ αὐτὲς ὀργάνου εἶναι στοιχεῖο τῆς πατερικῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ ὁποία ἱεραρχεῖ τὴν «κάτω» ἢ «ἔξω» σοφία στὴν «ἄνω» ἢ «θεία» γνώση. Ἀντίθετα, ἡ σύγχυσή τους διαιωνίζει τὶς ἑκατέρωθεν παρερμηνεῖες καὶ συντηρεῖ τὴ σύγκρουσή τους. Μιὰ «Ἐκκλησία», ποὺ ἐπιμένει στὴ μεταφυσικὴ θεολόγηση, θὰ ἀναγκάζεται νὰ ἀποκαθιστᾶ συνεχῶς κάποιο Γαλιλαῖο, ἀλλὰ καὶ μία «Ἐπιστήμη», ποὺ ἀγνοεῖ τὰ ὅριά της, θὰ ἀλλοτριώνεται σὲ μεταφυσικὴ καὶ θὰ ἀσχολεῖται μὲ τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἢ τὴν ἀπόρριψη τοῦ Μὰρξ – Μαρξισμός».⁴

Νομίζω πως, αν ο αναγνώστης συμφωνεί με τις τελευταίες προτάσεις του π. Γεωργίου, θα συμφωνήσει πως ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση προκαλεί ένα ιδιόμορφο φαντασιακό κατασκεύασμα που άλλοτε προσλαμβάνει κατά γράμμα και κατά κυριολεξία τα βιβλικά κείμενα, άλλοτε τα αλληγορεί, άλλοτε διορθώνει τις μεταφράσεις των Ο’, άλλοτε τις αγνοεί και καταφεύγει στο Μασοριτικό κείμενο και τελικά όλα τα θέτει στην προκρούστειο κλίνη της δαρβινικής θεωρίας. Ακόμη και οι πατέρες της Εκκλησίας δεν πληρούν τις προδιαγραφές της «εξελικτικής δημιουργίας» και ως εκ τούτου αποκαθηλώνονται από ερμηνευτές της Γένεσης, εφόσον δεν κατέχουν την εν λόγω θεωρία. Παραδόξως όμως, πολλά πατερικά χωρία εμφανίζονται ως εκκλησιαστική επικύρωση σε επί μέρους επιχειρήματα, όπου η αερολογία απαιτεί θεολογικά φτιασίδια για να ράψει πάνω στο αγιογραφικό σώμα ένα εξελικτικό πανωφόρι. Σκεφτείτε το δεύτερο ερώτημα που έθεσα πρωτύτερα και αφού το φιλτράρετε με τις δύο θέσεις (εξελικτικοί/Berceley-Εκκλησία / Μεταλληνός), αναρωτηθείτε αν η απάντηση μπορεί να βρεθεί στον χώρο του κτιστού ή του ακτίστου.

---

1.Εβρ.11,1

2. http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/misconceptions_teacherfaq.php#h1

3. National Center for Science Education. Voices for evolution. Retrieved December 29, 2008. Βλ. ανωτέρω

4. π. Γεώργιος Μεταλληνός - Πίστη καὶ Ἐπιστήμη στὴν Ὀρθόδοξη Γνωσιολογία καὶ Μεθοδολογία http://www.egolpion.net/pisth_episthmh.el.aspx ΤΟ 8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΣΧΕΣΕΙΣ & ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ π. Γ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ

 Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον       www.egolpion.com  

11  ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ  2013