ΝΑ’. Ὅτι τοῦ Πνεύματος λάμποντος ἐν ἡμῖν τοῦ Ἁγίου πάντα τά τῶν παθῶν φυγαδεύονται ὡς ὑπό τοῦ φωτός τό σκότος˙ συστέλλοντος δέ αὐτοῦ τάς ἀκτῖνας, ὑπό τούτων καί τῶν πονηρῶν βαλλόμεθα λογισμῶν.

ΝΑ’. Ὅτι τοῦ Πνεύματος λάμποντος ἐν ἡμῖν τοῦ Ἁγίου πάντα τά τῶν παθῶν φυγαδεύονται ὡς ὑπό τοῦ φωτός τό σκότος˙ συστέλλοντος δέ αὐτοῦ τάς ἀκτῖνας, ὑπό τούτων καί τῶν πονηρῶν βαλλόμεθα λογισμῶν.

Τό φῶς σου περιλάμπον με ζωογονεῖ, Χριστέ μου,

τό γάρ ὁρᾶν σε ζώωσις, ἀνάστασίς τε πέλει.

Τό πῶς εἰπεῖν οὐκ ἔχω σου φωτός τάς ἐνεργείας,

πλήν τοῦτο ἔργῳ ἔγνωκα καί γινώσκω, Θεέ μου,

ὅτι κἄν νόσῳ, Δέσποτα, κἄν θλίψεσι κἄν λύπαις

κἄν ἐν δεσμοῖς κάν ἐν λιμῷ κἄν φυλακῇ κρατῶμαι,

κἄν δεινοτέροις ἀλγεινοῖς συνέχωμαι, Χριστέ μου,

τό φῶς σου λάμψαν ἅπαντα ὡς σκότος ἀπελαύνει,

καί ἐν ἀνέσει καί φωτί καί φωτός ἀπολαύσει

αἴφνης ποιεῖ με γίνεσθαι τό Πνεῦμά σου τό Θεῖον.

Τάς θλίψεις ἔγνων ὡς καπνόν, τούς λογισμούς ὡς σκότος,

ὡς βέλη τε τούς πειρασμούς, τάς μερίμνας ὡς ζόφον,

ὡς δέ θηρία τά πάθη χρηματίζοντα, Λόγε,

ἐξ ὧν με ἠλευθέρωσας, ἐξ ὧν ἐρρύσω πάλαι,

κατά μικρόν ἐκλάμψας σου φῶς ἐν ἐμοί τό θεῖον,

καί νῦν ἐν μέσῳ τούτων ὄντα με, Χριστέ, Θεέ μου,

διαφυλάττεις ἄτρωτον, σκέπων με τῷ φωτί σου.

Ἐπεί δέ πταίω πάμπολλα, καθ᾿ ὥραν ἁμαρτάνων,

ἐπεί δέ κατεπαίρομαι, ἐπεί σε παροργίζω,

δέομαι τῆς εὐσπλάγχνου σου παιδεύσεως, Χριστέ μου,

ἥν καί σφοδρῶς αἰσθάνομαι ἐν ἐμοί γενομένην

τοῦ ἀπροσίτου, Δέσποτα, καί παμφαοῦς καί θείου

(371) ὑποχωρήσει ἀπ᾿ ἐμοῦ φωτός τοῦ σκέποντός με.

Ὡς γάρ ἡλίου δύναντος νύξ γίνεται καί σκότος

καί ἐξίασιν ἅπαντα πρός βρῶσιν τά θηρία,

οὕτως ἀποσκεπάζον με, ὦ Θεέ μου, τό φῶς σου,

εὐθύς τοῦ βίου σκότος με, θάλασσα λογισμῶν τε

περικαλύπτει καί παθῶν θηρία κατεσθίει,

καί βέλεσι τιτρώσκομαι τῶν λογισμῶν ἁπάντων.

Ἐπάν δέ πάλιν σπλαγχνισθῇς, ἐπάν κατελεήσῃς,

ἐπάν ἀπακροάσῃ τε τῶν γοερῶν μου θρήνων

καί στεναγμούς ἑνωτισθῇς καί δάκρυα προσδέξῃ

καί ἐπί τήν ταπείνωσιν ἐπιβλέψαι θελήσῃς

ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτήσαντος ἀσύγγνωστα, Χριστέ μου,

ἀπό μακρόθεν ὡς ἀστήρ ἀνατέλλων ὁρᾶσαι,

πλατύνεσαι κατά μικρόν οὐκ αὐτός τοῦτο πάσχων

ἀλλά τόν νοῦν τοῦ δούλου σου διανοίγων τοῦ βλέπειν.

Μειζόνως ὥσπερ ἥλιος κατ᾿ ὀλίγον ὁρᾶσαι,

καί γάρ τοῦ σκότους φεύγοντος καί ἀφανιζομένου

ἔρχεσθαί σε λογίζομαι, τόν πανταχοῦ παρόντα˙

ὅτε δέ ὅλον, ὡς τό πρίν, περικυκλώσῃς, Σῶτερ,

ὅτε ὅλον σκεπάσῃς με, ὅλον με περιλάβῃς,

ἐλευθεροῦμαι τῶν κακῶν, λυτροῦμαι καί τοῦ σκότους

καί πειρασμῶν καί τῶν παθῶν καί λογισμῶν ἁπάντων,

πληροῦμαι γάρ χρηστότητος, πληροῦμαι εὐφροσύνης

καί καταπίμπλαμαι χαρᾶς, ἀφάτου θυμηδίας,

ὁρῶν φρικτά μυστήρια, ὁρῶν θαύματα ξένα,

ὁρῶν ἅ οὐ τεθέαται ὀφθαλμός οὐδέ βλέψαι

ἀνθρώπου ἐξισχύσειεν, ἀλλ᾿ οὐδέ οὖς ἀκοῦσαι,

ἐπί καρδίαν δέ βροτῶν οὐκ ἀνέβη οὐδ᾿ ὅλως,

καί καταπλήττομαι σφοδρῶς, ἐξίσταμαι ἐν τούτοις

καί πάντων τῶν ἐπί τῆς γῆς ὅλως ἀλλοτριοῦμαι

ἀκαταπαύστοις ἐν φωναῖς ἀνυμνῶν σε, Θεέ μου,

(372) κατανοῶν ἐν ἐμαυτῷ ἀλλοίωσιν τήν ξένην

καί τρόπον ἀντιλήψεως χειρός παντοδυνάμου,

πῶς λάμψει μόνου σου φωτός καί τῇ ἐπιφανείᾳ

πᾶσαν λύπην ἐδίωξας, ἐξήρπασας τοῦ κόσμου

καί ἑνωθείς μοι μυστικῶς εἰς οὐρανόν εὐθύς με

ἀποκατέστησας ἐκεῖ, ἔνθα οὐκ ἔστι λύπη,

οὐ στεναγμός, οὐ δάκρυον, οὐκ ὄφις δάκνων πτέρναν,

καί ἔδειξας ἀκάματον, ἀταλαίπωρον τρίβον

τήν ἐναντίαν, τήν στενήν, τήν δύσβατον ἀνθρώποις

ἤ, ἀληθέστερον εἰπεῖν, ἄβατον πᾶσιν οὖσαν.

Τίς γάρ ποτε ἐξίσχυσεν ἤ τίς ποτε ἰσχύσει

ἀνθρώπων εἰς τόν οὐρανόν ἐν σώματι γενέσθαι

ἤ καί χωρίς τοῦ σώματος, ποίοις πτεροῖς πετάσας;

Ἠλίας ἅρματι πυρός ἐπήρθη καί πρό τούτου

Ἐνώχ, ἀλλ᾿ οὐκ εἰς οὐρανούς, ἐν ἑτέρῳ δέ τόπῳ,

οὐχί αὐτός ἀφ᾿ ἑαυτόῦ, πλήν ὅμως μετετέθη.

Τί δέ πρός τά γινόμενα ἐν ἡμῖν εἰσί ταῦτα;

Πῶς ὅλως ἔσται σύγκρισις σκιᾶς καί ἀληθείας,

ἤ πνεύματος λειτουργικοῦ καί δουλικοῦ, εἰπέ μοι,

πρός πνεῦμα τό δεσποτικόν καί παντουργόν καί θεῖον,

τό στερεοῦν καί δυναμοῦν πᾶσαν κτιστήν οὐσίαν;

Τά μέν γάρ ἄλλα ποίημα, ποιητής δ᾿ αὐτό μόνον,

ὡς τοῦ Πατρός ἀχώριστον καί τοῦ Υἱοῦ ὡσαύτως.

Θεός τά τρία, εἷς Θεός ἡ Τριάς καί γάρ ἔστιν˙

αὕτη τό πᾶν οὐσίωσεν, ἔκτισεν αὕτη πάντα,

αὕτη τόν Λόγον καί Υἱόν τοῦ Πατρός ἐν τῷ κόσμῳ

κατά τήν σάρκα ἔκτισεν εἰς ἡμῶν σωτηρίαν,

ἀχώριστον τοῦ τε Πατρός καί τοῦ Πνεύματον ὄντα.

Σαρκοῦται δέ τοῦ Πνεύματος ὄντως τῇ ἐπελεύσει

(373) καί γίνεται ὅπερ οὐκ ἦν, ἄνθρωπος ὅμοιός μοι,

πλήν ἁμαρτίας καί πάσης ἐκτός γε ἀνομίας,

Θεός ὁμοῦ καί ἄνθρωπος ὁρώμενος τοῖς πᾶσιν,

ἔχων τό Πνεῦμα τό Θεῖον αὐτοῦ συνόν τῇ φύσει,

μεθ᾿ οὗ νεκρούς ἐζώωσε, τυφλῶν ἤνοιξε κόρας,

λεπρούς τε ἐκαθάρισε δαίμονας ἀπελάσας.

Οὗτος σταυρόν ὑπενεγκών καί θάνατον ὡσαύτως

ἐξαναστάς ἐν Πνεύματι ἀνελήφθη ἐν δόξῃ

καί τρίβον τήν εἰς οὐρανούς ἐνεκαίνισε πᾶσι

τοῖς εἰς αὐτόν πιστεύουσιν ἐν ἀδιστάκτῳ πίστει,

καί Πνεῦμα τό Πανάγιον ἐξέχεε πλουσίως

εἰς πάντας τούς δεικνύοντας τήν πίστιν ἐκ τῶν ἔργων

καί  νῦν ἀφθόνως τοῦτό γε ἐκχεῖ πρός τούς τοιούτους,

θεοποιεῖ τε δι᾿ αὐτοῦ, οἷς συναφθῇ ἀθρόον,

καί ἐξ ἀνθρώπων ἀλλοιοῖ τούτους ἀναλλοιώτως

καί τέκνα δείκνυσι Θεοῦ, ἀδελφούς τοῦ Σωτῆρος,

συγκληρονόμους μέν Χριστοῦ, Θεοῦ δέ κληρονόμους,

θεούς Θεῷ συνόντας γε Πνεύματι ἐν Ἁγίῳ,

δεσμίους μέν μόνῃ σαρκί, πνεύματι δ᾿ ἐλευθέρους,

συνανιόντας τῷ Χριστῷ εἰς οὐρανούς εὐκόλως,

ὅλον τε τό πολίτευμα κεκτημένους ἐκεῖσε

ἐν θεωρίᾳ τῶν καλῶν, ὧν ὀφθαλμοί οὐκ εἶδον.

Τί οὖν τό ἅρμα τοῦ πυρός, τό Ἠλίαν ἁρπάσαν,

τί ἡ Ἐνώχ μετάθεσις ὑπάρχουσι πρός ταῦτα;

Ἐγώ δοκῶ, ὡς θάλασσα τμηθεῖσα ῥάβδῳ πάλαι

καί μάννα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ κατελθόν, τύπος μόνον

καί ἀληθείας σύμβολα ταῦτα πάντως ὑπῆρχον

- ἡ θάλασσα βαπτίσματος, τό μάννα τοῦ Σωτῆρος -,

(374) οὕτω κἀκεῖνα σύμβολα τούτων εἰσί καί τύπος,

ἀσύγκριτον ὑπεροχήν κεκτημένων καί δόξαν,

ὅσον κτιστοῦ τό ἄκτιστον ὑπερέχει τῇ φύσει.

Τό μάννα γάρ, ὅ λέγεται ἄρτος, τροφή ἀγγέλων,

ὅ ἔφαγον οἱ ἄνθρωποι ἐν τῇ ἐρήμῳ τότε,

ἐξέλιπεν, ἀπώλετο, ἀπέθανόν τε πάντες

καί ὅσοι τοῦτο ἔφαγον˙ ζωῆς γάρ οὐ μετεῖχεν.

Ἡ σάρξ δέ τοῦ Δεσπότου μου τεθεωμένη οὖσα,

ζωῆς μεστή τε πέλουσα πάντας ζωῆς μετόχους

τούς τρώγοντας ἀποτελεῖ καί ποιεῖ ἀθανάτους˙

διαβιβάζει τε αὐτούς οὐ πέλαγος θαλάσσης,

οὐδ᾿ ἐξ Αἰγύπτου μεθιστῶν πρός ἄλλην γῆν μετάγει

φθαρτούς καρπούς προφέρουσαν καί αὖθις τοῖς ἀνθρώποις,

ἀλλ᾿ οὐδέ τεσσαράκοντα ἐπί χρόνοις βαδίζειν

διακελεύεται ἡμᾶς ὁ λυτρωτής τοῦ κόσμου,

ἵνα καί καταλάβωμεν γῆν τῆς ἐπαγγελίας,

ἀλλ᾿ ἀδιστάκτῳ πίστει γε βαπτισθέντας ἀθρόον,

αἷματός τε καί τῆς αὐτοῦ σαρκός μεταλαβόντας

ἀπό θανάτου εἰς ζωήν, εἰς φῶς τε ἀπό σκότους,

ἀπό τῆς γῆς εἰς οὐρανούς ἀναφέρει εὐθέως.

Πρότερον ἀπεκδύσας με φθορᾶς καί τοῦ θανάτου

καί ὅλον ἐλευθερώσας με ἐν αἰσθήσει καί γνώσει,

- τό δέ πάντων φρικτότερον! – οὐρανόν καινόν ἔδειξέ με

καί ἐν ἐμοί κατῴκησεν ὁ τῶν ἁπάντων κτίστης,

οὗπερ οὐδείς τῶν πρόπαλαι ἁγίων ἠξιώθη.

Ἐλάλει γάρ γό πρότερον διά Πνεύματος Θείου

καί ἐνεργείᾳ τῇ αὐτοῦ τά θαύματα ἐποίει,

οὐσιωδῶς δέ οὐδαμῶς νινι Θεός ἡνώθη

πρό τοῦ γενέσθαι ἄνθρωπον τόν Χριστόν καί Θεόν μου.

(375) Λαβών γάρ σῶμα δέδωκεν αὐτοῦ Πνεῦμα τό Θεῖον,

οὐσιωδῶς ἑνοῦται δέ δι᾿ αὐτοῦ πιστοῖς πᾶσι

καί γίνεται ἀχώριστος ἡ ἕνωσις ἡ τούτων.

Φεῦ μοι! – στενάζω γάρ πικρῶς τήν τῶν ἀνθρώπων πλάνην -.

Πῶς οὐ πιστεύομεν Χριστῷ, πῶς οὐκ ἀκολουθοῦμεν,

πῶς οὐ ποθοῦμεν τήν ζωήν, πῶς τόν ἐκείνου πλοῦτον

τόν ἄσυλον, τόν ἄφθαρτον, τήν δόξαν τήν ἀγήρω

διαγωγῆς τῆς μετ᾿ αὐτοῦ, πῶς οὐκ ἐπιθυμοῦμεν;

Πῶς τοῖς φθαρτοῖς προσκείμενοι νομίζομεν σωθῆναι,

οἱ μή φιλοῦντες τόν Χριστόν πλεῖον τῶν ὁρωμένων

μηδέ ἐλπίζοντες αὐτῷ συνεῖναι μετά πότμον;

Ἀλλά ἀναισθητότεροί εἰσι ξύλων τε καί τῶν λίθων.

Ἀλλ᾿, ὦ Χριστέ μου, ῥῦσαί με τῆς τούτων ἀλογίας

καί σέ φιλεῖν ἐκδίδαξον, τήν ζωήν πιστῶν πάντων.

Σοί γάρ σύν τῷ Πατρί καί Πνεύματί σου Θείῳ

δόξα πρέπει καί αἴνεσις, τιμή προσκύνησίς τε

νῦν καί ἀεί ὡς βασιλεῖ εἰς αἰῶνας αἰώνων,

κα΄τῶν ἁπάντων ποιητῇ, Θεῷ τε καί Δεσπότῃ,

ἀμήν.