ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Ιερομόναχος Σάββας Αγιορείτης 

 

Μία απλή ερμηνεία της Κατάθλιψης με βάση τους αγίους Πατέρες

Ο ταπεινός άνθρωπος δέχεται την Θεία Χάρη στην ψυχή του και αυτή ζωοποιεί την ψυχή και το σώμα του, αφού «Ο Θεός ταπεινοίς δίδωσι Χάριν»². Αντίθετα ο άνθρωπος που πάσχει από υπερηφάνεια-εγωισμό δεν δέχεται καθόλου στην ψυχή του τη Θεία Χάρη, αφού «ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται». Η υπερηφάνεια απομονώνει τον άνθρωπο από τον Θεό³.

Ο νους του καταθλιπτικού δεν κοινωνεί με τον Θεό, δεν προσεύχεται. Ασχολείται νοσηρά με τον εαυτό του και μάλιστα με το σώμα, έχοντας αυτήν την άρρωστη αγάπη προς αυτό, που λέγεται φιλαυτία. Προσπαθεί να «ζήσει» η ψυχή-νους «απομυζώντας» το σώμα. Το αποτέλεσμα είναι ο όλος άνθρωπος να «μαραζώνει» να καταπίπτει. 

Η τροφή της ψυχής δεν μπορεί να αντληθεί από τα υλικά στοιχεία. Ως πνευματική που είναι η ψυχή- νους απαιτεί πνευματική τροφή. Τρέφεται με την Θεία Ενέργεια, με την Θεία Χάρη. Όταν όμως ο άνθρωπος δεν κινείται αγαπητικά προς τον Θεόν, όταν δεν έχει ταπείνωση, τότε δεν είναι δεκτικός της Θείας Χάρης, που εκχέεται μεν πλούσια προς όλους, αλλά λαμβάνεται από τους ταπεινούς,τους πράους και τους ησύχιους⁴.

Η ελάχιστη ανθρώπινη φυσική ενέργεια που διοχετεύεται προς την ψυχή και προσπαθεί να την ζωογονήσει κάποτε εξαντλείται. Το σώμα απρακτεί και η ψυχή καταθλίβεται χωρίς ενέργεια και ζωή. Ο άνθρωπος αργοπεθαίνει διότι δεν θέλει να κοινωνήσει με την ρίζα της ύπαρξής του, που είναι ο Θεός. Τα μονωτικά των παθών, της φιλαυτίας, της υπερηφάνειας, του εγωισμού εμποδίζουν την Θεία Χάρη να φθάσει στην καταθλιμμένη ψυχή και στο «μαραμένο» σώμα.

Όταν τα «μονωτικά» των παθών και μάλιστα του εγωισμού-υπερηφανείας, απομακρυνθούν με την βοήθεια του Θεού δια της μετανοίας και της αληθινά εκκλησιαστικής ζωής, τότε ο άνθρωπος νικά την κατάθλιψη, τότε θεραπεύεται αληθινά.

«Κύριον αίτιον εις την κατάθλιψη» , έλεγε ο Γέροντας Πορφύριος σε μία γυναίκα που έπασχε, «και σ’ όλα αυτά που τα λέμε πειρασμικά , σατανικά , όπως είναι η νωθρότης , η ακηδία , η τεμπελιά , που μαζί με αυτά είναι τόσα άλλα ψυχολογικά , δηλαδή πειρασμικά πράγματα , είναι ότι έχεις μεγάλο εγωισμό μέσα σου. Λοιπόν , αυτή είναι η μεγάλη τέχνη» , συνεχίζει , «πως , ας πούμε , θα δοθείς στην αγάπη του Θεού , στην λατρεία του Θεού ,στην προσευχή.Αλλά ό,τι κι αν κάνεις , αν δεν κατορθώσεις να αποκτήσεις ταπείνωση , τίποτα δεν κάνεις. Μόνο με τα ναρκωτικά θα προσπαθείς να κοιμηθείς και να ηρεμήσεις. Τίποτα δεν γίνεται. Μην βάζετε στο μυαλό σας ότι θα κάνετε κάτι με καλούς γιατρούς η με καλά φάρμακα. Μπορεί προς στιγμήν να σου δώσει ένα φάρμακο , κάτι να γίνει , αλλά θα σε βουτήξει πάλι ο πειρασμός. Το μυστικό είναι η ταπείνωση»⁵.

Η αληθινή ταπείνωση όμως καθώς και η γνήσια προς Θεόν αγάπη επιτυγχάνεται μόνο όταν ο άνθρωπος ζει ως ζωντανό κύτταρο της Εκκλησίας και δια της Θείας Χάρης, που υπάρχει εντός Της. Τότε πραγματώνεται η πορεία του εκπεσμένου ανθρώπου προς το καθ’ομοίωσιν του Θεού, που είναι μια θεραπευτική διαδικασία. Πρόκειται για μια πραγματικά ολοκληρωμένη θεραπεία, που έχει σαν πρώτο στάδιο την κάθαρση της ψυχής από τα πάθη. Μέσα σ’ αυτή την γενικότερη θεραπεία πραγματώνεται και η απαλλαγή της ψυχής από το πάθος της δαιμονικής λύπης-ακηδίας- κατάθλιψης⁶.

 Ιερομόναχος Σάββας Αγιορείτης